Voormalige pastorie, Marialaan 49, Budel-Dorplein
Voormalige pastorie, Marialaan 49, Budel-Dorplein
De voormalige pastorie, feitelijk het huis van de rector van Budel-Dorplein is gebouwd in eclectische stijl in 1898 en in 1915 uitgebreid met een veranda. Rond 1985 zijn de vensters vereenvoudigd. Het pand maakt onderdeel uit van het fabrieksdorp, zoals dat vanaf 1892 werd opgezet door de gebroeders Dor ten behoeve van de door hen opgerichte zinkfabriek. RM. Nr: 518881
Het tweelaagse onderkelderde gebouw heeft een L-vormige plattegrond. De gevels zijn opgetrokken uit Belgische rode baksteen met wit gepleisterde speklagen. Op het samengestelde zadeldak, dat een overstek heeft aan de zijden, liggen vernieuwde kunstleien. Het souterrain bevat kleine getoogde kelderraampjes. In het risalerende rechter gedeelte bevinden zich links en rechts twee dichtgemetselde deuropeningen. In het midden bevinden zich twee getoogde openslaande ramen met bovenlicht. Op de eerste verdieping zijn hier boven nog twee vensters geplaatst. De speklagen ter hoogte van onder- en wisseldorpel omlijsten het bovenlicht van de venster- en deuropeningen. Het linker gedeelte van de voorgevel bevat twee traveeën. Links is er op de begane grond en de verdieping een breed getoogd raam. Rechts, tegen de risaliet, is er een iets vooruitspringend gedeelte waarin zich de paneeldeur met getoogd bovenlicht bevindt. De trap is te bereiken via een aantal baksteen treden. Boven de deur bevindt zich op de verdieping een smal raam. De linker zijgevel heeft een aangebouwde rechthoekige veranda onder een schilddak met kunstleien. In de topgevel is een vierruits rondraam geplaatst. De rechterzijgevel bezit een kelderraam en een zeer breed getoogd raam. De achtergevel bezit links een topgeveldeel waarin zich een paneeldeur bevindt, te bereiken via een baksteen trap. Rechts hiervan een kelderraam, een getoogd raam en in de topgevel twee getoogde vensters. Het middelste gedeelte van de gevel is voorzien van twee uitbouwen uit de bouwtijd, beide met twee vensters. De voorste is een deel onder plat dak, daar achter een deel onder een lessenaardak. Het rechter gedeelte van de achtergevel is blind gelaten. Waardering De voormalige pastorie is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling van De Kempen, namelijk de stichting van fabrieksnederzettingen met woningen voor alle sociale lagen, het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het woonhuis tijdens de industrialisatie. Het object is van architectuurhistorisch belang door de stijl en detaillering. Het huis is van belang vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur. Het heeft ensemblewaarden als onderdeel van een groter geheel, het als gezicht te beschermen fabrieksdorp Dorplein. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische, bouwtechnische en typologische zeldzaamheid.
