Oirschot, Boterwijk
Oirschot, Boterwijk
Boterwijk is een langgerekt gehucht langs de noord-zuid gerichte Boterwijkse Straat. De akkers ervan liggen tussen een beekdalletje en de hogere gronden direct rondom Kerkhoven. Het zuidelijke groepje hoeven wordt ook wel Heuvel genoemd. Boterwijk werd als een herdgang beschouwd. Boterwijk, met de noord-zuid lopende boerderijenstrook en de bewaarde akkers (nu grasland) is een karakteristieke agrarische nederzetting op een dekzandrug.
Er zijn in Holland, Friesland en Gelderland heel wat plaatsnamen die met Boter- beginnen. Boterdijk is een gehucht van Uithoorn in Noord-Holland; gehuchten genaamd Boterhoek komen voor in Friesland, Gelderland en Zeeland. Te Schoten ligt Botermelk. In Oirschot ligt Boterwijk westelijk van de kern en is omgeven door een groot akkergebied. Volgens Goossenaerts is botermelk in Essen en Kalmthout de streekbenaming voor karnemelk[Goossenaerts, 1956-58, 133.]. Van Passen [Van Passen, 1962, 145.] vraagt zich af bij de Kontichse naam Botermelkveld, of hier moet gedacht worden aan benaming van een vroeger weiland, te vergelijken met de talrijke Engelse butter-toponiemen, ‘good pastures giving plenty of butter’, ofwel aan een volkse benaming voor, drassig, slijkerig, modderig land. Hier in Oirschot lijkt de naam te wijzen op een zone met weiden in het beekdal, zodat men goede, of alleen maar veel boter, kon bekomen. Van Berkel en Samplonius (1995, 30) menen dat de naam Boterwijk ongeveer hetzelfde betekent als de veldnaam Boterweide voor vette, zeer vruchtbare grond. Volgens Karel Leenders moet het element ‘-wijk’ hier verstaan worden in de zin van 'dochternederzetting'. Vergelijkbaar zijn Oisterwijk als dochternederzetting bij Oost-Tilburg en Oisterwijk, een gehucht bij Tongerlo. Onder Princenhage ligt Westrik, vroeger Westerwijk geheten, een afhankelijkheid van en ten westen van Gageldonk. Karel Leenders concludeert hieruit dat Boterwijk de boterproducerende dochternederzetting van de oude kern van Oirschot is.
