Netersel, Pladella Villa
Pladella Villa Bladel
<Verschillende secundaire bronnen maken melding van een kasteel te Bladel. Bladel wordt volgens deze bronnen voor het eerst genoemd in het jaar 922, als Karolingische villa 'Pladella Villa', een Koninklijke hofstede waar Karel de Eenvoudige een akte tekende die wordt gezien als begin van het graafschap Holland. De giftbrief van Koning Karel III aan Diederik I van Holland noemt Pladella Villa als verzendplaats. Kroniekdichters als Jacob van Maerlant en Melis Stoke hebben Pladdela Villa in Bladel gesitueerd. Volgens andere bronnen verwijst de naam ‘Pladella Villa naar andere dorpen, zoals de plaats Bloville in Frankrijk dat in de vroege middeleeuwen Bladulfi villa werd genoemd.
Waar gesitueerd?
De kwestie Pladella Villa heeft de gemoederen dus flink beziggehouden. Van der Aa, bekend van het Aardrijkskundig woordenboek, concludeert op basis van historische gegevens, zoals de hoge erfcijns die betaald moest worden, dat het kasteel dat Hertog Jan III in 1340 aan de abdij Postel gaf van een flinke waarde moet zijn geweest. Van der Aa brengt dit kasteel in verband met de villa uit de vroege middeleeuwen. Als we vroegmiddeleeuws Bladel echter in ogenschouw nemen, lijkt het zeer onwaarschijnlijk dat er in deze periode sprake is geweest stenen behuizing in Bladel.
Op verschillende plaatsen hoopte men dit ‘kasteel’ van de Franken te vinden. Dit werd onderbouwd met allerlei argumenten, maar door archeologisch onderzoek steeds gelogenstraft. De resten van Pladella Villa, een versterkte boerderij, moeten nog gevonden worden. Verondersteld wordt dat deze villa bij de oude kerk van Bladel heeft gelegen, ten noordoosten van het huidige kerkcomplex. Hier zijn bij opgravingen resten gevonden van bewoning op deze plek, tussen 800 en 1300. Uit de periode 1200-1500 zijn sporen van hoeven gevonden, die in een krans om de oude kern heen gegroepeerd stonden.
Volgens een kaart uit 1890 zouden ongeveer 100 meter ten zuidoosten van de R.K. kerk van Netersel de ruïnes zijn opgedolven van het vermoedelijke kasteel, waarvan nog een gedeelte fundamenten onder de grond in een perceel tuin liggen. Op basis van deze beschrijving is de locatie ingetekend op basis van de Topografische kaart van ca. 1900.
Kaart van de villa
Afbeelding: kaartje van onbekende herkomst met daarop de veronderstelde ligging van de hof van Bladel. Links boven in het kader staat geschreven: Pladella of Bladella villa alwaar Karel de Eenvoudige, koning der Franken, in 922 enige goederen bij Egmond aan Graaf Dirk I van Holland opvroeg (…) dan de naam is van deze hof meer over in het tegenwoordige dorp Bladel in Noord-Brabant. In de afbeelding zelf staat geschreven: gragten en grond binnen en op welken het oude hof van Bladelle is gebouwd geweest.
Kennelijk is dit kaartje door ene A.W. Wichers in “’85 “ (1785, 1885, 1985?) nagetekend van het originele plaatje dat gemaakt is door “A.Z.” en verscheen in: Loon, G. van. Gerard van Loons Aloude Hollandsche histori der keyzeren, koningen, hertogen en graaven; welken, sedert de komst der Batavieren in het thans genaamde Holland, tot de herstelling van 's Graaven Florents den eersten zoon, aldaar het hooggebied gehad hebben. Beweezen en bevestigd door de woordlyke getuygenissen van zoodaanige schryvers, welken in en naast die tyden geleefd hebben, als de beschreevene zaaken zyn voorgevallen en voorts nog versierd en opgehelderd met de noodige landkaarten, geslachtlysten, keyzer- en koninglyke penningen en veelvuldige andere gedenkstukken, in die overoude tyden gemaakt. Aloude Hollandsche histori der keyzeren, koningen, hertogen en graaven. Den Haag (by Pieter de Hondt), 1734. (2 delen, folioformaat)
Het kaartje geeft netjes een noordpijl, maar die klopt niet met de tekening van de kerk van Bladel. Daarvan zou de toren aan de oostkant gestaan hebben en dat is minstens heel zeldzaam. In Ename komt dat voor maar dat is een keizerlijke kerk! In dit geval is het niet juist gezien de kadasterkaart. De kerk van Netersel is wat minder netjes oost georiënteerd, maar heeft het torentje toch echt aan de WZW-zijde. We weten dus niet wat het noorden is, dat kan ook beneden zijn! Verder valt op dat er een heleboel waterlopen getekend zijn, met een bruggetje om bij de kerk te komen. Die waterlopen zijn in Bladel en Netersel nabij de kerk niet op de kadaster en topografische kaarten te herkennen. Ook de kaart van De Brou uit 1785 geeft in Bladel geen water bij de kerk aan! Afgezien van al dat water is de topografie noch in Bladel, noch in Netersel herkenbaar. Als het kaartje omgekeerd wordt en heel veel door de vingers gezien wordt, dan zou de plek van het oude hof van Bladel met de Tommel op B415 kunnen samenvallen! In beide plaatsen geeft de kadasterkaart nabij de kerk een ruim gebied aan dat De Hoef heet. Kortom: een puzzelkaartje dat niets oplost.
>
