Gehucht: Esdonk: verschil tussen versies
(→Esdonk, cultuurhistorisch gehucht) |
|||
| (9 tussenliggende revisies door 3 gebruikers niet weergegeven) | |||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | = | + | = gehucht: Esdonk = |
| − | + | De kern van het gehucht Esdonk is ontstaan uit een middeleeuwse hoeve, die waarschijnlijk afkomstig is uit het bezit van de familie Van Gemert, maar al in de 14de eeuw eigendom was van de familie Van Espdonck, die zich noemde naar haar belangrijkste bezit. Al in de middeleeuwen werd de hoeve Espdonck gesplitst in meerdere delen, waarvan de boerderijen dicht bij elkaar gegroepeerd lagen aan een “pleintje” dat werd aangeduid als de plaatse. De oude hoeve staat op het kaartje van 1720 aangegeven als de Vogelse Hoeve (thans Esdonk 26). Van het oude cluster boerderijen aan de plaatse resteren er nu nog twee (nrs 26 en 28). De bewoning heeft zich grotendeels verplaatst in westelijke richting. In 1720 betrof dat al de Kerkhoeve (Esdonk 45) en de Cruisdonk (Esdonk 44). Na 1720 kwamen daar nog bij Esdonk 36 en 40. De plaatse verdween en is nu niet meer dan een gewone straat. Door de verplaatsing van de boerderijen is een grotendeels onbebouwd binnenterrein ontstaan dat kenmerkend is voor de kern van Esdonk. Alleen Esdonk 29, 45 en 49 zijn gesitueerd op dit binnenterrein. | |
| − | [[Bestand: Esdonk. | + | [[Bestand: Esdonk 1720.jpg|600px|''Esdonk Gemert anno 1720. Het noorden is rechts'']] |
| − | |||
| − | |||
| − | + | ''' Esdonkse kapel ''' | |
| − | + | Al vroeg werd er een [[kapel:Esdonks kapelleke|kapel]] gebouwd op Esdonk, maar het gehucht groeide niet uit tot een kerkdorp, hoewel ook nog in de periode na 1648 op Esdonk, maar net op Boekels gebied, de Gemertse schuurkerk stond. | |
| − | |||
| + | ''' Een leengoed op Esdonk ''' | ||
| + | Iets ten zuidwesten van de oude kern (de plaatse) lag nog een andere middeleeuwse hoeve van de familie Van Gemert. Deze hoeve werd in 1366 het [[leengoed Espendonck Gemert|leengoed Esdonk]] van de Duitse Orde. Aan die hoeve was lange tijd het recht verbonden om te vissen in de Aa. | ||
| − | [[Categorie:KaartArtikel]] | + | |
| − | [[Categorie: | + | ''' De Kokse Hoeve ''' |
| + | |||
| + | Nog verder zuidelijk lag bij de plaats waar de weg Gemert-Erp de Aa kruist, het Aa-huis, thans de [[Koksehoeve|Kokse Hoeve]]. Deze oude hoeve werd door de Duitse Orde aangekocht in 1483. Hier lag ook een “haven” waar onder meer turf werd ingescheept dat met platbodemvaartuigen naar Den Bosch werd gebracht. Op de terugweg brachten ze stadsmest mee. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | '''De landweer wordt Landmeerse Loop ''' | ||
| + | |||
| + | Het gehucht Esdonk ligt tegen de grens met Boekel, dat behoorde tot het Land van Ravenstein, evenals Gemert een onafhankelijk staatje. Ter hoogte van Esdonk was de grens voorheen gemarkeerd met een landweer. Een begroeide wal met greppels ernaast. Thans ligt op de plaats van de voormalige landweer de Landmeerse Loop. | ||
| + | |||
| + | Bron: ''P. van den Elsen, Esdonk, de geschiedenis van een kapelgehucht, 1981, Heemkundekring De Kommanderij, Gemert'' | ||
| + | |||
| + | [[Categorie:KaartArtikel]][[Categorie:Gemert-Bakel]][[Categorie:Gehucht]] | ||
Huidige versie van 24 jun 2017 om 19:20
gehucht: Esdonk
De kern van het gehucht Esdonk is ontstaan uit een middeleeuwse hoeve, die waarschijnlijk afkomstig is uit het bezit van de familie Van Gemert, maar al in de 14de eeuw eigendom was van de familie Van Espdonck, die zich noemde naar haar belangrijkste bezit. Al in de middeleeuwen werd de hoeve Espdonck gesplitst in meerdere delen, waarvan de boerderijen dicht bij elkaar gegroepeerd lagen aan een “pleintje” dat werd aangeduid als de plaatse. De oude hoeve staat op het kaartje van 1720 aangegeven als de Vogelse Hoeve (thans Esdonk 26). Van het oude cluster boerderijen aan de plaatse resteren er nu nog twee (nrs 26 en 28). De bewoning heeft zich grotendeels verplaatst in westelijke richting. In 1720 betrof dat al de Kerkhoeve (Esdonk 45) en de Cruisdonk (Esdonk 44). Na 1720 kwamen daar nog bij Esdonk 36 en 40. De plaatse verdween en is nu niet meer dan een gewone straat. Door de verplaatsing van de boerderijen is een grotendeels onbebouwd binnenterrein ontstaan dat kenmerkend is voor de kern van Esdonk. Alleen Esdonk 29, 45 en 49 zijn gesitueerd op dit binnenterrein.
Esdonkse kapel
Al vroeg werd er een kapel gebouwd op Esdonk, maar het gehucht groeide niet uit tot een kerkdorp, hoewel ook nog in de periode na 1648 op Esdonk, maar net op Boekels gebied, de Gemertse schuurkerk stond.
Een leengoed op Esdonk
Iets ten zuidwesten van de oude kern (de plaatse) lag nog een andere middeleeuwse hoeve van de familie Van Gemert. Deze hoeve werd in 1366 het leengoed Esdonk van de Duitse Orde. Aan die hoeve was lange tijd het recht verbonden om te vissen in de Aa.
De Kokse Hoeve
Nog verder zuidelijk lag bij de plaats waar de weg Gemert-Erp de Aa kruist, het Aa-huis, thans de Kokse Hoeve. Deze oude hoeve werd door de Duitse Orde aangekocht in 1483. Hier lag ook een “haven” waar onder meer turf werd ingescheept dat met platbodemvaartuigen naar Den Bosch werd gebracht. Op de terugweg brachten ze stadsmest mee.
De landweer wordt Landmeerse Loop
Het gehucht Esdonk ligt tegen de grens met Boekel, dat behoorde tot het Land van Ravenstein, evenals Gemert een onafhankelijk staatje. Ter hoogte van Esdonk was de grens voorheen gemarkeerd met een landweer. Een begroeide wal met greppels ernaast. Thans ligt op de plaats van de voormalige landweer de Landmeerse Loop.
Bron: P. van den Elsen, Esdonk, de geschiedenis van een kapelgehucht, 1981, Heemkundekring De Kommanderij, Gemert
