Heeze, Meel

Uit Erfgoedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken

Heeze, Meel

De buurtschap de Meel werd in de 15e eeuw vaak aangeduid met de naam de Oevels en maakte deel uit van het gehucht Kreijl. Het voornaamste huis was een hoeve, die toebehoorde aan de familie Van der Oevels. Aangezien de hoeve zwaar met schulden was belast, werd deze door de erfgenamen en schuldeisers tussen 1473 en 1475 overgedaan aan Philip van Horne, heer van Heeze. De hoeve bleef ruim vijfhonderd jaar bezit van het kasteel van Heeze. De naam Meel werd door de Eindhovenaar Cuysten in verband gebracht met het woordje "maal" of "malus". Het zou verwijzen naar een gerechtsplaats. We hebben hier te maken met een verwenen gehucht. Sporen van deze nederzetting zijn te zien in de structuur van het landschap. Dit zijn oude akkerbodems, houtwallen met steilranden, wegenpatroon en een waterpoel. Volgens J. Coenen zouden langs een oude akkerwal boerderijen hebben gestaan (zie foto akkerwal in J. Coenen, Heeze : geschiedenis van een schilderachtig dorp, p. 80).

De buurtschap werd vroeger ook wel d’ovels, of Oevels genoemd. De familienamen Van Mele of Van Meel zouden aan het gehucht ontleend kunnen zijn. Omdat de Meelsche Hoeve eigendom was van de kasteelheer werden de pachters ook wel eens Van het Hof genoemd. In de 15e eeuw woonde er een familie Van der Oevels in de Meel, later een familie Leijten. Voor de beantwoording van de vraag: “Wie was de laatste bewoner”, was een bezoek aan het Regionaal Historisch Centrum in Eindhoven (het streekarchief) nodig. Daar vond ik in het bevolkingsregister van Heeze (periode 1880-1900): Ingeschreven op het adres MEEL (Kreijl F28) op 11-5-1896 Wilhelmus Snoeijen, ongehuwd, wever, geboren te Heeze 6-4-1852. Op 17-12-1896 werd ingeschreven Christina van Happen, weduwe, geboren in Zesgehuchten op 7-3-1830. Zij vertrok op 17-4-1899 naar Tongelre. Een grote familie Adelaars afkomstig uit Zesgehuchten heeft van 25-4-1896 tot 20-8-1897 in de Meel gewoond en ging toen weer terug naar Zesgehuchten. We kunnen wel aannemen dat rond 1900 de Meel verlaten was.


In 1830 bestond Meel nog uit twee boerderijen: de grote hoeve Meel, en een kleinere even ten noorden ervan. Ten zuidwesten van die twee boerderijen lag toen een 12 hectare grote open akker terwijl direct rond de hoeven omheinde akkers lagen. De naam “De Oeffels” staat op de kadasterkaart en op de topografische kaart genoteerd in een rechthoekig blok met moerassige heide, dat verdeeld was in omheinde percelen. Op de topografische kaart die verkend is in 1897 wordt het gebied aangeduid als de Meelsche Hoeven en zijn er nog drie gebouwen ingetekend. Verder zien we op die kaart ook dat een groot gedeelte van wat nu bos is, bestond uit akkerland en houtwallen met zeer gedetailleerd weergegeven de grenzen van de vele kleine perceeltjes. Op een nog wat oudere kaart uit circa 1870, staan er zelfs nog 4 gebouwen.