Urnenvelden in de Hooge Dorpen

Uit Erfgoedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken

Urnenvelden in de Hooge Dorpen

Tijdvak-tabel
Op het einde van de bronstijd verschijnen er plotseling urnenvelden in het landschap. Deze grafmonumenten zijn aanzienlijk kleiner van afmetingen dan hun bronstijdvoorgangers. Hun diameter is zo’n 5 á 8 meter. In de ijzertijd gebruiken de bewoners ijzeren gereedschap dat ze zelf uit ijzeroer kunnen vervaardigen. In Knegsel is een groot urnenveld onderzocht in 1936; de opgegraven urnen zijn deels op de Heemzolder te zien.

In de archeologie geven we de diverse perioden aan in een tijdvaktabel. Links staan de namen van de tijdvakken, rechts de namen van de groepen die zich door een eigen cultuur onderscheiden. De ijzertijd vinden we terug tussen 850 en 50 jaar voor Christus. Het is een periode waarbij sprake is van een relatief sterke bevolkingsgroei.



Urnen met crematieresten
In de Hooge Dorpen liggen urnenvelden voornamelijk in Knegsel. De belangrijkste vindplaats in 1936 is de toenmalige Knegselse heide aan de weg naar Hoogeloon. Dank zij de oplettendheid van de toenmalige veldwachter Joosten kan hier in 1936 door archeoloog Braat een archeologisch onderzoek worden gedaan, dat uiteindelijk zo’n 80 urnen oplevert en een plattegrond van een groot grafveld. Enkele urnen met crematieresten zijn op de Heemzolder te bewonderen.

Zie beeld: Opgravingtekening uit 1936 van het urnenveld aan de Hoogeloonseweg te Knegsel

Opgravingtekening uit 1936 van het urnenveld aan de Hoogeloonseweg te Knegsel


In 2002 ontdekt men vlakbij de bronstijdgrafheuvels van het Huismeer ook enkele urnenvelden. Het lijkt erop dat deze begraafplaats zowel in de bronstijd als in de ijzertijd in gebruik is geweest.

Tenslotte wordt in het centrum van Knegsel op een bolle akker nabij de pastoor Eijckenweg in 1983 een proefsleuf opengelegd en geconstateerd dat er vierkante grafstructuren uit de late ijzertijd aanwezig zijn.

De ijzertijdbewoners zijn landbouwers met een voor deze periode karakteristieke boerderijbouw. Boerderijen uit de ijzertijd hebben we in de Hooge Dorpen nog niet aangetroffen.

Bronnen: Evert van Ginkel en Liesbeth Theunissen. Onder heide en akkers. De archeologie van Noord-Brabant tot 1200. (Utrecht, 2009)

Urnen met crematieresten