Restant oude Brouwerij de Kroon Doornboomstraat 5 Middelbeers
Restant oude Brouwerij de Kroon Doornboomstraat 5 Middelbeers
Doornboomstraat 5 is het restant van de oude brouwerij, waar tot 1698 een schuurkerk stond. Dateert uit ca. 1910, is straatbeeldtyperend en staat vanwege haar industrieel archeologisch belang op de MIP monumentenlijst.
De gebouwen zijn gelegen aan de rechter zijde en de achterkant van het woonhuis op het perceel kadastraal bekend : sectie D nummers 4193 en 4194. Rechts ervan ligt de voormalige Primeur Limonadefabriek, gebouw A, een eenlaags bedrijfsgebouw met een zadeldak en met ronde schoorsteen (reeds gesloopt), gebouwd in 1945, afm. gebouw A pl.m. 21 x 27 m. Hier stond in 1698 de schuurkerk die toen verbrandde.De achterbouw, gebouw B, de voormalige brouwerij met een zadeldak heeft muurankers van 1760 in de zijgevel, afm. pl.m. 7 x 15 m. De gebouwen van de Doornboom zijn omstreeks 1760 gebouwd, maar niet bekend is dat er toen al werd gebrouwen. Een foto uit 1880 laat zien dat er toen al een aanzienlijke brouwerij aanwezig is. De eerste brouwer in Middelbeers was Andries Heuvelmans. Na Andries neemt zijn zoon Peter Jan Heuvelmans de brouwerij over. Hij bekleedt belangrijke functies in de Beerzen, o.a. burgemeester en plaatsvervanger bij het Vredegerecht te Oirschot. Na zijn dood in 1823 drijft zijn vrouw Joanna Kuipers de zaak verder. Daarna gaat het bedrijf over naar haar zoon Waltherus Heuvelmans. Naast brouwer is hij ook nog wethouder in de Beerzen en lid van de Provinciale Staten van Noord-Brabant. Daarna komt de brouwerij in handen van zijn zoon Jos, deze overlijdt in 1904.Na een faillissement wordt de brouwerij met boerderij en mouterij overgenomen door Adrianus Rombauts, die de brouwerij kocht voor zijn zoon Mathieu. Er werd toen donker en lager bier gebrouwen en later , in 1925, ook nog pilsner. De brouwerij is in 1932 gestopt wegens ongeval eigenaar. Daarna werd het complex eigendom van Adrianus de Kroon, die in 1942 trouwt met de dochter van de vorige eigenaar. De gebouwen zijn in de oorlog aanzienlijk vernield. Door de familierelaties met de Kroon uit Oirschot, werd in 1945 op de plaats van de brouwerij een limonadefabriek en de bottelarij de Kroon gehuisvest.
De moderne Limonadefabriek Primeur van de Kroon-Rombauts uit 1945 is voorzien van 5 grote stalen ramen gevat in een betonnen omlijsting, een industrieel erfgoed uit de Wederopbouwperiode. De strakke vorm van het gebouw is typisch voor het beeld in deze periode.De naoorlogse periode dwongen hier ook toe. Door gebrek aan materiaal moesten wel industrieel vervaardigde producten worden gebruikt. Zelfs bij uitgesproken traditionele architectuur werden moderne materialen als stalen ramen en prefab betonelementen toegepast.
De gebouwen zijn uitzonderlijk gaaf met de oorspronkelijke kozijnen, ramen en betonomrandingen. Ook de indelingen zijn nog geheel intact. Het oorspronkelijke karakter van de totale bebouwing van de oorspronkelijke limonadefabriek is bewaard gebleven. De gebouwen hebben een monumentale waarde met een duidelijke architectonische uitstraling uit de jaren 1910 en 1945. Er is sprake van een ensemble met het hoofdgebouw en de gebouwen vormen een onderdeel van de voormalige brouwerij, limonadefabriek, bottelarij met de cafè-zaal de Doornboom. Verder is het een beeldbepalend pand in het straatbeeld en Doornboomplein van de gemeente.De gebouwen hebben een uitzonderlijke geschiedenis voor Middelbeers en hebben dan ook een bijzondere cultuurhistorische waarde voor deze gemeente. Brouwerij en bottelarij niet meer in gebruik Bouwjaar: Ca. 1910
