Processiepark Ommel
Processiepark aan de Marialaan te Ommel
Processiepark
Het park is tussen 1915 en 1920 aangelegd in opdracht van pastoor Van de Pas. In een cirkel rondom de Calvarieberg zijn zes bedevaartskapellen uit circa 1925, gemaakt in Neo-Gotische stijl,geplaatst. De voorstellingen in de nissen van de kapelletjes vormen tesamen het zogenaamde Mirakel van Ommel waarin de geschiedenis van het beeldje van Maria troosteres in elke nood wordt verhaald. In het eerste kapelletje is dit de "Vinding van genadebeeld door Ommels bevolking". In de sculptuur is het Mariabeeldje op een zuil geplaatst met Haar aanbiddende figuren. De tweede afbeelding laat een man in een klein bootje op wilde zee zien, het Mariabeeldje is op de achtergrond zichtbaar. De titel luidt: Jan van Haven op zee belooft de Ommelse kerk te bouwen." Vervolgens "Maria van de Choor, biddende voor het kruisbeeld", afgebeeld in een kerkinterieur. Bij het kruisbeeld een vaan met opschrift "Hier zult gij timmeren". Het vierde kapelletje heeft het opschrift "Maria troosteres in elke nood, geneest de kranken" waarbij twee figuren met krukken zijn afgebeeld voor een altaar met het Mariabeeldje. Dan volgt de "Vlucht der zusters met het beeldje in 1772" en tot slot geeft het zesde kapelletje het "Herstel van 't beeldje op den troon in 1840." weer. Elke kapel bestaat uit een bakstenen opbouw op een bredere voet met een afdekking van strengperssteen. Daarbovenop is een natuurstenen gedeelte met topgeveltje zichtbaar waarin een nis is uitgespaard. Topgeveltjes zijn versierd met bladmotieven. In de nissen zijn wit natuurstenen sculpturen, gedeeltelijk in (hoog)reliëf geplaatst. In een natuurstenen band onder de nis wordt de naam van de voorstelling aangegeven. De kapellen zijn van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, kunsthistorische en typologische waarden die ze bezitten als bijzondere uitdrukking van geestelijk leven; namelijk de geschiedenis van de Mariadevotie in dit kerkdorp welke een meer dan lokale uitstraling heeft gehad. Ze vormen een essentieel onderdeel van het ensemble van het processiepark.
In de buitenste ring van dit park bevindt zich een kruisweg in zandsteenreliëf. De 14 staties zijn geplaatst in de vorm van ‘keskes’/kapelletjes, in 1914 gemaakt in Neo-Gotische stijl. Elke kapel bestaat uit een lage bakstenen opbouw op een voet die iets uitsteekt ten opzichte van de opbouw en een afdekrand van strengperssteen heeft. In de opbouw is een nis onder segmentboog uitgespaard, aan de voorzijde van elke nis is een natuurstenen afzaat zichtbaar. Boven de nis is een natuurstenen zadeldak met topgeveltje gezet. In een gebosseerd veld wordt daarin het nummer van de statie in romeinse cijfers aangegeven. In de nis is een wit natuurstenen sculptuur, gedeeltelijk in (hoog)reliëf geplaatst. Blijkens in de zijkant van elke kapel ingemetselde natuurstenen plaquettes met inscripties zijn de kapellen geschonken door diverse vooraanstaande burgers. De eerste statie bevindt zich links van het lage hek, vooraan in het park. Links omgaand volgen dan de overige kruiswegstaties. Het zijn achtereenvolgens:
I Een voorstelling van de veroordeling van Christus, afgebeeld met Pilatus die zijn handen wast, met inscriptie H.E.G.H.W. Prinzen/Helmond.
II, Christus die het kruis op zijn schouders neemt, met inscriptie mevr. wed. M.v.Thiel/Helmond.
III, Jezus valt voor de eerste maal onder het kruis, met inscriptie E.A.H.M.v. Hout Burgr. Helmond.
IV, Christus ontmoet Maria, inscriptie: Herder en parochianen van Heeze 1914.
V, Simon van Cyrene helpt Christus het kruis te dragen, met inscriptie Weled. Heer. Joh. van Thiel/Helmond.
VI, Veronica reikt Christus een doek waarmee Hij zijn gezicht droogt. Inscriptie: Weled. Heer I. Bulaers...Pullet/Helmond.
VII, Christus valt voor de tweede maal, inscriptie: Weled. Heer Fr. van Thiel/Helmond.
VIII waarop Jezus omringd door figuren is afgebeeld, Hij spreekt tegen de klagende vrouwen.
IX Jezus valt voor de derde maal onder het kruis, met inscriptie: Weled. Heer P.J.J. de Wit/Helmond.
X Jezus wordt van zijn kleren beroofd, inscriptie: Weled. Heer Fr. Boex/Eindhoven.
XI Jezus wordt aan het kruis genageld. Inscriptie: W.E.G.H.W. Prinzen/Helmond.
XII Jezus sterft aan het kruis, afgebeeld met Maria en Johannes. Inscriptie: H.E.G.H.W. Prinzen/Helmond.
XIII Jezus wordt van het kruis afgenomen. Inscriptie: Weled. heer/A. Vullings/Heeze.
XIV Jezus wordt in doeken gewikkeld en in het graf gelegd. Inscriptie: Weled. heer A.v.Thiel Snijder/Helmond.
De kapellen zijn van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, kunsthistorische en typologische waarden die ze bezitten als bijzondere uitdrukking van geestelijk leven; namelijk de geschiedenis van de Mariadevotie. Ze vormen een essentieel onderdeel van het ensemble van het processiepark.
In 1933 is in de noord-oostelijke hoek van het park een Lourdes gemaakt. Het is een hoge (circa zes meter hoog en zes meter breed) bolle nis op een plateau met trappen. De grot is uitgevoerd in afvalsteen (afkomstig van slakken van ijzerproductie), geplaatst op een bakstenen trap met grindbetonnen tegels op de treden. Bovenop de bol, in het midden is een beeld van Bernadette geplaatst, knielend voor een polychroom Mariabeeld die in een aparte smalle nis op de eigenlijke grot geplaatst is. In de nis is een altaar geplaatst. Ook de Lourdesgrot is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde en als uitdrukking van geestelijk leven; namelijk de geschiedenis van de Mariadevotie in dit kerkdorp. Als essentieel onderdeel van het processiepark heeft de Lourdesgrot ensemblewaarde.
De 20 kapellen en de Lourdesgrot zijn in 2001 aangewezen als rijksmonument (nr. 516709). De kadastrale aanduiding van het processiepark is N1277 (oud: N884). De X-Y coördinaten: 180228-381404.
Andere onderdelen van het park die in 2001 de status van rijksmonument hebben gekregen, zijn de calvarieberg en het offerblok (nr. 516708 / X-Y coördinaten: 180228-381404). De calvarieberg is centraal in het processiepark gelegen. Het is een met gras, struiken en bomen begroeide opgeworpen zandheuvel. Aan de voorzijde ervan is een bakstenen trap met tien treden aangebracht. Op de top is tegen een houten kruis een gietijzeren corpus gehangen. Het kruis staat op een bakstenen sokkel met hardstenen kapiteel. De Calvarieberg is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde en als uitdrukking van geestelijk leven; namelijk de geschiedenis van de Mariadevotie in dit kerkdorp. Als essentieel onderdeel van het processiepark heeft de Calvarieberg ensemblewaarde. Het offerblok bevindt zich aan de voet van de Calvarieberg. Het geheel bestaat uit een bakstenen kastje op een taps toelopende hardstenen voet. Het kastje heeft aan de voorzijde een natuurstenen plaat met een kleine opening voor geld en het opschrift: "GIJ PELGRIMS DIE DIT OORD BETREEDT, WIE GIJ OOK ZIJT EN HOE GIJ OOK HEET, GIJ ALLE VROOM VAN ZINNEN, BLIJFT STEEDS MARIA MINNEN EN GEEFT UW GIFT MET MILDE HAND, ZO BLIJFT MARIAOORD IN STAND". De achterzijde heeft een ijzeren deurtje. Het kastje heeft een hardstenen afdeksteen met gebogen bovenkant en ingehakte kruistekens. Ook het offerblok is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde en als uitdrukking van geestelijk leven; namelijk de geschiedenis van de Mariadevotie in dit kerkdorp. Als essentieel onderdeel van het processiepark heeft het offerblok ensemblewaarde.
