Pastorie nieuwe Rooms Katholieke St. Willibrorduskerk (Willibrordstraat 18, Middelbeers)
Pastorie nieuwe Rooms Katholieke St. Willibrorduskerk (Willibrordstraat 18, Middelbeers)
Bouwjaar: 1865 Rijksmonument Nr 519192 CHW nr. KL081-000596 Ten noorden van de aan de Heilige Willibrordus gewijde kerk staat de uit 1863 daterende R.K.-pastorie. De tuin van de pastorie is aan de noord en westzijde afgescheiden van de straat door een sloot en toegankelijk via een gietijzeren poort (1865) op een bruggenhoofd. In 1938 werd aan de zuidzijde van de pastorie een verbindingsgang naar de kerk gebouwd, waarbij de zuidvleugel deels werd gewijzigd.
Het eenlaags pand op U-vormige plattegrond heeft een hoofdgebouw onder zadeldak gedekt met lei in Maasdekking en wordt geflankeerd door twee vleugels onder schilddak gedekt met kruispannen en oudhollandse pannen. Het pand is opgetrokken uit handvorm bakstenen met aan de voorgevel een hardstenen plint. De topgevels hebben gecementeerde afdeklijsten. De noordgevel is bepleisterd. De venster- en deuropeningen zijn, uitgezonderd de (half-) ronde, alle geplaatst onder licht getoogde strek en hebben een hardstenen dorpel. In de symmetrische vijfassige voorgevel centraal een deels beglaasde vleugeldeur met driedeling, licht getoogd bovenlicht en smeedijzeren deurrooster. Aan weerszijden van de deur twee zesruits stolpvensters met gedeeld bovenlicht. Aan de bovenzijde van de gevel een door een bakstenen cordonlijst afgescheiden fries dat overgaat in een fronton waarin een gedeeld rondvenster geflankeerd door twee halfronde vensters met metalen roedeverdeling. In de identieke achtergevel boven de centrale deur een lichtgetoogd bovenlicht met metalen roedeverdeling waarin een glas-in-lood-vulling. Beide gevels hebben aan de bovenzijde een bakgoot op klossen. In de zijgevels op de etage twee vierruits openslaande vensters met gedeeld bovenlicht. In de top een openslaand venster. In de zuidgevel een gevelsteen DE EERSTE STEENEN / VAN DIT GEBOUW ZIJN GELEGD / DOOR HET R.C. KERKBESTUUR / D.W.E.H.J. AARTS PASTOOR / J. BOSCH EN J. VENNIX / KERKMEESTERS / 14-4-1863. De vleugel aan de zuidzijde, gedekt door kruispannen, heeft in de gevel aan de straatzijde een zesruits schuifvenster. In de zuidgevel drie tweeruits openslaande vensters met diefijzers. Een deel van deze zuidgevel is, evenals de achterzijde en noordelijke zijgevel, sterk gewijzigd of dichtgemetseld. In de laatste nog een oorspronkelijke paneeldeur met bovenlicht met glas-in-lood-vulling. De vleugel aan de noordzijde, gedekt met oudhollandse pannen, heeft aan de straatzijde een stolpvenster met gedeeld bovenlicht. In de noordgevel twee zesruits schuifvensters en twee tweeruits lichten. In de achtergevel, grenzend aan de tuin, een aan de bovenzijde ronde, opgeklampte vleugelpoort onder gemetselde rondboog. De zuidgevel wordt ingenomen door twee opgeklampte deuren met gedeeld bovenlicht, een openslaand venster en een dichtgemetseld rondboogvenster. Aan de straatzijde, op een hardstenen sokkel, twee deels smeed-, deels gietijzeren hekpalen waartussen een smeedijzeren vleugelpoort, vergelijkbaar met die bij de pastorie te Vessem. De hekpalen worden aan de slootkant geflankeerd door gietijzeren voluten ter voorkoming van overklimming. In de hekpalen 'ANNO' en '1865'. De pastorie is van algemeen belang. Zij heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang voor de typologische ontwikkeling van de dorpspastorie. Zij heeft architectuurhistorische waarde vanwege de stijl en de detaillering en de wijze waarop met eenvoudige motieven toch een representatief karakter wordt bereikt. Het gebouw heeft ensemblewaarden in samenhang met de later gebouwde parochiekerk en is gaaf bewaard gebleven.
