Middeleeuws Vessem
Middeleeuws Vessem
[[Bestand:foto.jpg|200px|thumb|left|De Leeuwerikhoeve is een vroege agrarische ontwikkeling in het buitengebied die vermoedelijk ook stamt uit de Middeleeuwen. Het dorp Vessem is waarschijnlijk ontstaan doordat boeren in de Middeleeuwen een kleine nederzetting stichtten. Uit het archeologisch onderzoek in 2003-2004 in de bouwputten van het nieuw te bouwen dorpshuis en de nieuwe school komen een aantal interessante vondsten naar boven waaronder 4 bootvormige boerderijen uit de 11/12de eeuw. Op deze plaats vlak bij de kerk ligt de oerkern van Vessem. (Om dit zichtbaar te maken is een afbeelding van de grondsporen in het plaveisel opgenomen en is er een bronzen plaat met uitleg voor D’n Boogerd geplaatst.) Naast de boerderijen staat er waarschijnlijk ook al een houten kerkje dat door het Oirschotse kapittel is gesticht.
Uitbreiding van het dorp vindt plaats doordat plaatselijke boeren nieuwe gronden ontginnen en zich daar gaan vestigen. Er ontstaan nieuwe buurtschappen zoals het Heike, de Donk en Meerven, Maaskant, Driehuizen en Lantie. Bij deze ontwikkeling past ook de bouw van het hallenhuis Maaskant 5 in 1390.
De dorpskern verschuift geleidelijk naar het noorden; de kerk blijft op zijn plaats aan de rand van het dorp.
Op het einde van de 15de eeuw wordt het oude kerkgebouw vervangen door een nieuw stenen gebouw. De toren van de huidige kerk stamt uit deze periode.
De Leeuwerikhoeve dicht bij de weg naar Wintelre lijkt een vroege poging te zijn om plaatselijk de heidegronden rondom Vessem te ontginnen. Rondom deze voormalige kampontginning liggen nu nog akkerwallen in de bossen.
Literatuur: ZAR 20. Michel Lascaris. Opgravingen in het centrum van Vessem, gemeente Eersel (Amsterdam, 2005). Jaarboek SHBO 1999. Bart Beex. Leeuwerikhoeve: onbekend en onbemind…? in de Heijmraeder jrg 14, nr1(2008)
