Hugten, Maarheeze
Hugten, Maarheeze
Begin dertiende eeuw bezat de edelman Dirk van Altena goederen in de omgeving van Maarheeze. Ook het gebied Hugten behoorde daartoe. In 1223 droeg Dirk van Altena zijn bezitsrechten over Hugten over aan de Munsterabdij in Roermond. Na zijn kinderloze dood in 1242 erfde Dirks neefje Engelbert van Horne de goederen. Vermoedelijk was het Engelbert die tussen Maarheeze en Soerendonk kasteel 'Cranendonck' bouwde.
Hugten was in de 13e eeuw een hof met een laatbank en watermolen. Het goed werd aanvankelijk te leen gehouden van Van Altena, maar kwam later in handen van het Cistersienserinnenklooster van Roermond. De Munsterabdij in Roermond bezat en exploiteerde Hugten van 1223-1771. In dit laatste jaar verkocht het klooster haar goederen te Hugten, toen bestaande uit drie hoeven. Het oude kloosterbezitting Hugten kwam in 1771 in particuliere handen van de uit Helmond afkomstige familie Van Moorsel. Zijn erfgenamen verkochten rond 1895 het landgoed aan de familie Roothans uit Bree. In 1918 werd de N.V. "De Heerlijkheid Sterksel" eigenaar, die het gebied wilde ontginnen en exploiteren. Zij bleef eigenaar tot haar noodgedwongen liquidatie in 1925. Het faillissement van de voornaamste geldverschaffers, de Hanzebank betekende het einde van de Maatschappij en leidde tot een openbare verkoop van de goederen te Sterksel en Hugten in 1925. Ir. Jan Koenraadt werd eigenaar van vrijwel het gehele landgoed. Toen hij in 1953 emigreerde naar Suriname kwamen de goederen van Hugten aan diverse eigenaars.
Afbeelding: Hugten op de kaart van 1832 (bron: WatWasWaar)
In 1828 bestond het gehucht Hugten uit 7 boerderijen en midden op de verbrede straat een bakhuis. De watermolen was toen al eeuwen verdwenen. Ten oosten van het gehucht lag een open akker die met een steilrand en duinenpartij grensde aan het dal van de Sterkselse Aa. Verder westelijk lagen zowel wat omheinde als open akkers.
Door toedoen van Ir. Jan Koenraadt is Hugten eerder dan andere buitengebieden in de regio uit zijn isolement gehaald. Zo kwam er in 1930 een gezamenlijke telefoonaansluiting, in 1939 een elektriciteitsaansluiting voor geheel Hugten en tussen 1948-1950 een verharde klinkerweg van Maarheeze naar Someren-Heide. Jan Koenraadt was daarbij ook de grootste werkgever van Maarheeze met ongeveer 20 man personeel die allemaal werkzaam waren in de landbouw, in de bosbouw met houtzagerij en in de fruitboomgaard. Hij heeft diverse percelen schraal akkerland bebost. De betere broekgronden liet hij ontginnen, zoals de beemden langs de Aa en het Latbroek. Zo'n 164 ha van "De Hugterheide" werd in 1979 aangekocht door de Stichting het Brabants Landschap. Later heeft het Brabants Landschap ook nog 13 ha populierenbos gekocht in het beekdal van de Sterkselse Aa. De Hugterheide is nu zo'n 700 ha groot en vormt samen met het 800 ha Weerterbos een waardevol natuurgebied van 1500 ha.
Hugten ligt aan een kromlopende, lintbebouwde verbindingsweg (Koenraadtweg-Hugten) tussen Maarheeze en Someren. Grenzend aan het bosgebied ‘De Hugterheide’, waarin grafheuvels uit de Bronstijd (archeologisch monument) zijn gelegen. In het oosten grenst Hugten aan de Sterkselse Aa. Het Sterksels Kanaal kruist de weg Hugten. De bebouwing bestaat uit voornamelijk boerderijen uit het begin van deze eeuw, vrijwel alle ingrijpend gewijzigd, een villa, een kapelletje en recente boerderijen. Langs de weg staan oude acacia's en eiken.
