Hooidonkse watermolen
Uit Erfgoedwiki
Hooidonkse watermolen
| Naam/Bekend als: | Hooidonkse watermolen |
| Korte beschrijving: | Dubbel waterradmolen |
| Beschrijving omgeving: | Watermolen ligt in het beekdal van de Dommel |
| Bouwjaar: | 16e eeuw |
| Architect: | Onbekend |
| Monumentstatus: | Rijksmonument |
| Adres: | Hooidonk 8 -10 5674 PE |
| Huidig gebruik: | Watermolen |
| Links: | waterradmolens.nl |
| Lange beschrijving: | Het ensemble aan Hooidonk 8 en 10 bestaat uit twee houten gebouwen staand op houten stammen, houten palen en bakstenen muurwerk deels over het water op de linker- en rechter oever van de afgetakte Dommel. De grondslagen van de molen gaan hoogstwaarschijnlijk terug tot in het midden van de negende eeuw; in 1564 werd de molen door brand verwoest en daarna weer opgebouwd. In 1983 is de molen gerestaureerd. Tussen beide molengebouwen is een dubbele waterradmolen (onderslagmolen) aanwezig bestaande uit twee open waterraderen van hout en staal, sluisdeuren en houten loopbrug met afsluitbare houten hekjes. Het houten gebouw op de rechter oever is in gebruik als woning. De achtergevel heeft vijf veelruitsvensters, deur en bakstenen trap. De voorgevel bevat drie veelruitsvensters, een opgeklampte deur en twee kleine vierkante vensters. De gevel aan de afgetakte Dommel is gepotdekseld en op een klein vierruitsvenster na blind. De rechter zijgevel is geheel blind. Dit pand is afgedekt door een zadeldak met puntgevels. Het houten gebouw op de linker oever is in gebruik als opslagruimte, maar bezit nog de installatie voor het maalwerk van graan. De voorgevel bevat een dubbele houten deur met op de verdieping een veelruitsvenster. De beide zijgevels zijn geheel blind. Dit pand is afgedekt door een zadeldak, met aan de kant van de Dommel een puntgevel en aan de andere zijde een afgeschuind dakschild. De achtergevel bevat twee kleine veelruitsvensters. Op ongeveer 200 meter stroomopwaarts in de Dommel staat een eenvoudige stuw met oeverbekleding van hout en beton, een houten brug en vier houten schuiframen in een staalconstructie met windassen en staalkabels. Het ensemble van molen met stuw vertegenwoordigt algemeen belang omdat het molen- en stuwrecht al eeuwenlang onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Molen, stuw en Dommel in hun samenhang verschaffen inzicht in de geschiedenis van bedrijf en techniek alsook in de geschiedenis van de waterbeheersing en –huishouding. Het ensemble vormt een opmerkelijk veelzijdig en samenhangend spectrum van historische beleving- en ervaringsmomenten, waarbij het ensemble de directe omgeving, zijnde het gebied met de voormalige priorij van Hooidonk met onder meer de Agneshoeve (niet beschermd), begraafplaats met kapel (niet beschermd) en de restanten van de priorij zelf (beschermd), van een opmerkelijke dimensie voorziet. |
