Het eerste raadhuis van Valkenswaard, Kleine Markt Valkenswaard
Het eerste raadhuis van Valkenswaard, Kleine Markt Valkenswaard
Lange tijd was er geen behoefte aan een echt raadhuis in Valkenswaard. Corporele vergaderingen werden gehouden in de voornaamde herbergen van het Dorp. Aan de markt waren dat Den Coningh van England, De Gouden leeuw, Den Croon, en In den Valck. Verder in de Kromstraat Int Paradijs, Het Ploechsken in de Peperstraat en de herberg en logement Den Rooden Leeuw aan de Heuvelmenneke. Sommige daarvan, meestal die aan de markt, hadden een speciale kamer voor de dorps- en regentenvergaderingen, die daarvoor meestal voor 5 gulden van de herbergier werd gehuurd. Het heette dan, dat men vergaderde in de Raatkamer of zelfs: ten Raedhuyse.
Het eerste voorstel voor de bouw van een eigen raadhuis werd tijdens een raadsvergadering in 1754 gedaan. In hun argumentatie voerden de ‘heren voorstanders’ de financiële voordelen voor het dorp aan. Op termijn dan, want tijdens de vergaderingen in de gezellige herberg liepen de rekeningen voor het verteer veel te hoog op tot wel ƒ 80,- per jaar. Vergadering in een eigen raadhuis zou deze kosten aanzienlijk ‘kunnen’ drukken. De tegenstanders lieten zich overtuigen, maar niet voordat hen een jaarlijks bedrag van ƒ 12,- voor verteer werd toegezegd. Al in 1765 werd met de bouw begonnen. Precies op de plek waar nu op de Kleine Markt, de weg naar Leende begint. Het gebouw had een voorgevel van 8 meter, met 2 zijramen en een toegangsdeur in het midden. Aan de achterkant was een bijgebouw met daarin een politiecel. De raadzaal was op de bovenverdieping. Daar ging men voortaan vergaderen.
Maar, oude gewoontes sterven langzaam en na enige tijd gingen de bestuurders als vanouds weer vergaderen in de vertrouwde herberg op de Markt. En jawel, opnieuw werd al spoedig de limiet van het toegestane bedrag voor vertering overschreden. Het doel de dorpsschatkist te sparen werd kennelijk niet gehaald. Helaas is, zo lijkt het, niets meer terug te vinden van dit pand. Het werd in 1878 afgebroken. De 4 hoeken van het fundament werden bewust veilig in de grond achtergelaten als stille getuigen liggen ze daar nog steeds opgeborgen op de Kleine Markt nabij het Wederthuis en voor een deel onder de bestrating van het kruispunt Leenderweg/Eindhovenseweg.
Het raadhuis werd gebouwd op de plaats waar thans op de markt de weg naar Leende aanvangt, precies tussen het huidige gemeentehuis en de reeds lang gedolven wetering of brandkuil tegenover Hotel Riche. Er bestaat een reconstructietekening van het eerste raadhuis van Valkenswaard:
Afbeelding: Het in 1878 afgebroken eerste raadhuis van Valkenswaard, gezien vanuit de huidige weg naar Leende (Reconstructietekening door A. Smets, Valkenswaard, 1975)
