Eerste parochiekerk van Heeze: verschil tussen versies

Versie van 20 feb 2013 om 18:51

Volgens Bijsterveld was de kerk van Heeze gewijd aan Sint-Martinus en Sint-Agatha. De kerk had de rang van “halve kerk” en de status van ecclesia. Sinds 1285 was het patrronaatsrecht in handen van de priorin en convent van Keizerbosch. Voor 1285 was oefende de heer van Horne en Altena, dat is gewoon de heer van Heeze, dit recht uit.328 Coenen meent dat de kerk echter toegewijd was aan St. Martinus en St. Jan. Hij verwacht op grond van wat elders aangetroffen is dat de eerste kerkebouw in het huidige gehucht Kerkhof al in de achtste eeuw kan hebben plaatsgevonden. Het gaat dan om houtbouw op een kerkhof dat toen nog temidden van de agrarische nederzetting lag. Sporen van een dergelijk vroeg kerkjes zijn hier echter niet aangetroffen. Hij vermoed op gelijke gronden dat dit kerkje in de loop van de 11e of 12e eeuw vervangen werd door een eenvoudig stenen zaalkerkje. Bij opgravingen in Oude Kerkhof zijn de fundamenten gevonden van deze middeleeuwse kerk. Later is deze kerk vervangen door een gotisch gebouw. Deze gotische kerk is in 1827 na een blikseminslag afgebrand en daarna gesloopt. De toren is blijven staan tot 1854, waarna ook deze werd gesloopt. De fundamenten liggen onder de grond en zijn sinds 1968 Rijksmonument. De plaats van het koor wordt deels door een buxushaagje aangegeven.

Afbeelding: Kerk van de gereformeerde gemeente Heeze.

Vanaf 1648 was deze kerk in gebruik gegeven aan de protestanten. Deze lijken echter liever de kapel bij het kasteel gebruikt te hebben. De oude kerk werd echter niet door de protestanten gebruikt, waardoor ze verviel en uiteindelijk werd gesloopt. Het kadaster noteert nog de gereformeerde gemeente als eigenaar van de kerk, en de burgerlijke gemeente als eigenaart van de torenen het kerkhof. De katholieken konden blijkbaar wel over de stenen van de sloop beschikken.