Archeologische opgraving: Hooghuis, Gemert: verschil tussen versies

Uit Erfgoedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
k (Het Hooghuis hernoemd naar Hooghuis)
 
(45 tussenliggende revisies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
== Het Hooghuis ==
 
== Het Hooghuis ==
  
Het Hooghuis is het oudst bekende kasteel van Gemert. Het kasteel bestond uit twee of drie omgrachte eilanden met gebouwen erop. De eerste fase is van ca 1050. Op het hoofdeiland stond toen een drieschepig houten gebouw van 12 bij 12 meter. Omstreeks 1250 werd op het terrein een mottekasteel gebouwd. Op het hoofdeiland van 37 bij 37 meter werd een motte (kunstmatige heuvel) opgeworpen met een hoogte van 5 à 6 meter. Tegelijk werd de gracht verbreed. De breedte varieerde tussen de 12 en 15 meter. Op de heuvel moet een bakstenen woontoren hebben gestaan. De woontoren was voorzien van glas in lood ramen met een natuurstenen omlijsting. Het dak was van leisteen en de vloeren bestonden uit doormidden gekapte keien. Een brug van bijna 3 meter breed verbond het hoofdeiland met de voorburcht, die aanvankelijk aan de noordoostkant van het hoofdeiland lag en georiënteerd was op De Haag. Circa 1330 werd een brug aangelegd aan de zuidoostzijde, die vanuit de huidige Ruijsschenbergstraat toegang gaf tot het mottekasteel. Het terrein waarop thans de Latijnse School staat was ook een omgracht eiland dat deel uitmaakte van het kasteelcomplex. Het Hooghuis was de adellijke woning van de familie Van Gemert, die tot 1366 heren van Gemert waren. Kort na 1366, in ieder geval vóór 1400 werd het Hooghuis gesloopt, de motte geëgaliseerd en de grachten gedempt.
 
Op de plaats van de oude motteburcht staat nu het politiebureau van Gemert. De beide bruggen en een deel van de gracht om het Hooghuis zijn ter plaatse gereconstrueerd. De omgrachting van de Latijnse School bleef tot in de 19de eeuw bestaan.
 
  
 +
[[Bestand:Aanzichthooghuis1.jpg|right|200px|Gemert. Het Hooghuis, hier woonde de adellijke famillie Van Gemert. Tekening Remco de Vries]]Het Hooghuis is het oudste kasteel van Gemert en stamt uit de volle Middeleeuwen. Het kasteel heeft meerdere fasen in zijn ontwikkeling en bestond uit twee of drie omgrachte eilanden met gebouwen erop. Het was het eigendom van de adellijke familie Van Gemert die tot 1366 heren van Gemert waren.
  
[[Bestand:Kasteelmotte.jpg]]
+
[[Bestand:Aanzichthooghuis2.jpg|right|200px|Gemert. Het Hooghuis, rond 1250 werd het eiland kunstmatig opgehoogd en werd het hier afgebeelde Hooghuis neergezet. Tekening Remco de Vries]]De oudste fase van het kasteel dateert uit de periode 1050-1150 en bestond toen uit minstens twee omgrachte eilanden. De gracht was 15 tot 20 meter breed. Op het ene eiland stond een drieschepig houten zaalgebouw van 12 bij 12 meter en op het andere eiland bijbehorende bedrijfsgebouwen.
  
 +
[[Bestand:Aanzichthooghuis3.jpg|right|200px|Gemert. Men woonde bovenin het hoge huis, vandaar Hooghuis. Tekening Remco de Vries]]Omstreeks 1250 werd op het terrein een mottekasteel gebouwd. Op het hoofdeiland van 37 bij 37 meter werd een motte (kunstmatige heuvel ter verdediging) opgeworpen met een hoogte van 5 à 6 meter. De breedte van de gracht varieerde tussen de 12 en 15 meter.
  
 +
[[Bestand:Aanzichthooghuis4.jpg|right|200px|Gemert. Vanaf 1380 wordt het Hooghuis niet meer bewoond en raakt in verval. Tekening Remco de Vries]] Op de heuvel moet een bakstenen woontoren hebben gestaan.
  
 +
De woontoren was voorzien van glas in lood ramen met een natuurstenen omlijsting. Het dak was van leisteen en de vloeren bestonden uit doormidden gekapte keien. Een brug van bijna 3 meter breed verbond het hoofdeiland met de voorburcht, die aanvankelijk aan de noordoostkant van het hoofdeiland lag en georiënteerd was op De Haag. Circa 1330 werd een brug aangelegd aan de zuidoostzijde, die vanuit de huidige Ruijsschenbergstraat toegang gaf tot het mottekasteel. Het terrein waarop thans de [[Latijnse School]] staat was ook een omgracht eiland dat deel uitmaakte van het kasteelcomplex.  Kort na 1366, in ieder geval vóór 1400 werd het Hooghuis gesloopt, de motte geëgaliseerd en de grachten gedempt. De omgrachting van de Latijnse School bleef tot in de 19de eeuw bestaan.
  
[[Categorie:KaartArtikel]]
+
Deze sloop komt redelijk overeen met de teloorgang van de bezittingen van de familie Van Gemert in Gemert. De Duitse Orde, een machtige geestelijke ridderorde was namelijk ook grootgrondbezitter in Gemert en in 1366 dwong de Hertog Van Brabant de heren Van Gemert om hun bezittingen aan de Duitse Orde over te dragen en hen als leenheer te erkennen.
 +
Vanaf 1366 was het Hooghuis dus ook eigendom van de Duitse Orde en de familie Van Gemert was daarvan de leenman. Het lijkt er op dat de Van Gemerts na de sloop van het Hooghuis op het derde omgrachte eiland, waarop nu de [[Latijnse School]] staat, een nieuw onderkomen bouwden dat daarna ook Hooghuis werd genoemd.
 +
 
 +
Op de plaats van de oude motteburcht staat nu het politiebureau van Gemert aan de Komweg. De beide bruggen en een deel van de gracht om het voormalige Hooghuis zijn ter plaatse gereconstrueerd.
 +
 
 +
[[ Bestand:HeerlijckHistorisch.png]]
 +
 
 +
Bronnen:
 +
 
 +
''Reconstructie door Remco de Vries''
 +
 
 +
''A. Thelen, Het Hooghuis te Gemert, 2001, Heemkundekring De Kommanderij, Gemert''
 +
 
 +
 
 +
[[Categorie:KaartArtikel]][[Categorie:Gemert-Bakel]][[Categorie:bezit Duitse Orde]]

Huidige versie van 19 sep 2017 om 10:45

Het Hooghuis

Gemert. Het Hooghuis, hier woonde de adellijke famillie Van Gemert. Tekening Remco de Vries
Het Hooghuis is het oudste kasteel van Gemert en stamt uit de volle Middeleeuwen. Het kasteel heeft meerdere fasen in zijn ontwikkeling en bestond uit twee of drie omgrachte eilanden met gebouwen erop. Het was het eigendom van de adellijke familie Van Gemert die tot 1366 heren van Gemert waren.
Gemert. Het Hooghuis, rond 1250 werd het eiland kunstmatig opgehoogd en werd het hier afgebeelde Hooghuis neergezet. Tekening Remco de Vries
De oudste fase van het kasteel dateert uit de periode 1050-1150 en bestond toen uit minstens twee omgrachte eilanden. De gracht was 15 tot 20 meter breed. Op het ene eiland stond een drieschepig houten zaalgebouw van 12 bij 12 meter en op het andere eiland bijbehorende bedrijfsgebouwen.
Gemert. Men woonde bovenin het hoge huis, vandaar Hooghuis. Tekening Remco de Vries
Omstreeks 1250 werd op het terrein een mottekasteel gebouwd. Op het hoofdeiland van 37 bij 37 meter werd een motte (kunstmatige heuvel ter verdediging) opgeworpen met een hoogte van 5 à 6 meter. De breedte van de gracht varieerde tussen de 12 en 15 meter.
Gemert. Vanaf 1380 wordt het Hooghuis niet meer bewoond en raakt in verval. Tekening Remco de Vries
Op de heuvel moet een bakstenen woontoren hebben gestaan.

De woontoren was voorzien van glas in lood ramen met een natuurstenen omlijsting. Het dak was van leisteen en de vloeren bestonden uit doormidden gekapte keien. Een brug van bijna 3 meter breed verbond het hoofdeiland met de voorburcht, die aanvankelijk aan de noordoostkant van het hoofdeiland lag en georiënteerd was op De Haag. Circa 1330 werd een brug aangelegd aan de zuidoostzijde, die vanuit de huidige Ruijsschenbergstraat toegang gaf tot het mottekasteel. Het terrein waarop thans de Latijnse School staat was ook een omgracht eiland dat deel uitmaakte van het kasteelcomplex. Kort na 1366, in ieder geval vóór 1400 werd het Hooghuis gesloopt, de motte geëgaliseerd en de grachten gedempt. De omgrachting van de Latijnse School bleef tot in de 19de eeuw bestaan.

Deze sloop komt redelijk overeen met de teloorgang van de bezittingen van de familie Van Gemert in Gemert. De Duitse Orde, een machtige geestelijke ridderorde was namelijk ook grootgrondbezitter in Gemert en in 1366 dwong de Hertog Van Brabant de heren Van Gemert om hun bezittingen aan de Duitse Orde over te dragen en hen als leenheer te erkennen. Vanaf 1366 was het Hooghuis dus ook eigendom van de Duitse Orde en de familie Van Gemert was daarvan de leenman. Het lijkt er op dat de Van Gemerts na de sloop van het Hooghuis op het derde omgrachte eiland, waarop nu de Latijnse School staat, een nieuw onderkomen bouwden dat daarna ook Hooghuis werd genoemd.

Op de plaats van de oude motteburcht staat nu het politiebureau van Gemert aan de Komweg. De beide bruggen en een deel van de gracht om het voormalige Hooghuis zijn ter plaatse gereconstrueerd.

HeerlijckHistorisch.png

Bronnen:

Reconstructie door Remco de Vries

A. Thelen, Het Hooghuis te Gemert, 2001, Heemkundekring De Kommanderij, Gemert