Versie van 3 feb 2012 om 13:18

Koordekanaal

De Rips. Koordekanaal in 1945, Collectie Gemeentearchief

Nederland was hopeloos ouderwets. In de Eerste Wereldoorlog had bijna elk land haar oorlogsmaterieel gemoderniseerd, in Nederland was dat in 1880 voor het laatst gebeurd. Toen Hitler in 1938 Oosterrijk binnenviel en de oorlogsdreiging zichtbaar werd, moest er dan ook nog veel gebeuren.

Het Nederlandse leger werd in delen gemobiliseerd, met prioriteit voor de grensbewaking. Om de benodigde manschappen binnen de perken te houden (naast onderbewapend was het leger ook onderbemand) werden stellingen gegraven, deels door militairen, deels als werkverschaffingsproject voor de vele werklozen, het waren immers crisisjaren. Door de Peel liep de Peel-Raamstelling waar het Koordekanaal onderdeel van was. Het werd afgetakt vanaf het Defensiekanaal en liep door de Jodenpeel, stak de Stippelberg in en liep door de bossen tot het bij Vossenberg naar het oosten boog, recht naar het noorden naar Elsendorp ging en weer verder. De stellingen waren in totaal 80 km lang tussen Budel en Grave, en bestonden uit onder andere loopgraven, kanalen, prikkeldraadversperringen en mijnenvelden. Bruggen en duikers werden van springstof voorzien.

Het Koordekanaal werd gegraven na het Defensiekanaal die weer na de andere werkzaamheden was aangelegd, als tankgracht. De kanalen werden grotendeels met schop en mankracht gegraven, ontzettend zwaar werk. Als gevolg was het Koordekanaal nog niet klaar bij de inval van de Duitsers in 1940. Daarbij kwam dan ook nog een wisseling in de legerleiding in 1940. Die had tot gevolg dat de meeste soldaten uit de Peel werden weggehaald, en elders gestationeerd. Van het plan om de vijand hier te vertragen bleef weinig over.

Maar de stellingen werden bemand door de resterende soldaten en er werd op de Duitsers gewacht. Toen werd drie dagen na het betrekken van de stellingen het bevel gegeven om ze te verlaten. De teleurstelling op dit bericht was zeer groot. Er was jaren werk gaan zitten in de stellingen. Sommige soldaten hadden uberhaupt nog geen Duitsers gezien. Het terugtrekken verliep echter rap, zo rap dat in sommige gevallen de bordjes 'pas op mijnengevaar' vergeten zijn bij de mijnenvelden. De bruggen over het Koordekanaal waren te vroeg vernield waardoor een achtergebleven restant van de Nederlandse soldaten de grootste moeite had om hem over te steken.

In het kader van weer een ander werkverschaffingsproject na de oorlog is het Koordekanaal voor het grootste gedeelte weer gedempt. Het gedeelte dat hier door de Klotterpeel loopt is echter nog steeds herkenbaar.

Bronnen:

L. van de Kerkhof, Tussen crisis en wederopbouw, 1995, Proost Int. Book Production, Turnhout