Hof van Solms Oirschot: verschil tussen versies

Uit Erfgoedwiki
Ga naar: navigatie, zoeken
(Hof van Solms Oirschot)
(Hof van Solms Oirschot)
 
Regel 4: Regel 4:
 
Rijksmonument. Nr. 31278  
 
Rijksmonument. Nr. 31278  
 
Een van de bekendste en meest genoemde huizen in Oirschot is het Hof van Solms (thans Sint Franciscushof), gebouwd maar nooit bewoond door de eveneens bekende Oirschotse chirurgijn Arnold Fey. Groot huis waar in de 17e eeuw, tot 1663, een Carmelitessenklooster gevestigd was (in 1931 keerden zij in Oirschot terug en namen hun intrek in huis Blijendaal aan de Nieuwstraat 28). Volgens de registeromschrijving van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) gaf de gravin van Solms het huis ten geschenke aan de chirurgijn Arnold Fey uit erkentelijkheid voor een welgeslaagde operatie. Volgens J. Lijten is dit echter een hardnekkig misverstand, omdat Arnold Fey het zelf heeft laten bouwen. Deze nationaal vermaarde chirurg (in 1663 heer van Cranenburg, overleden in 1679, zie 27.9.3) liet echter volgens het RCE wellicht de huidige gevel zetten. In 1904 is het huis gekocht door de Franciscanessen van het klooster Nazareth die het inrichtte voor oude en zieke zusters.
 
Een van de bekendste en meest genoemde huizen in Oirschot is het Hof van Solms (thans Sint Franciscushof), gebouwd maar nooit bewoond door de eveneens bekende Oirschotse chirurgijn Arnold Fey. Groot huis waar in de 17e eeuw, tot 1663, een Carmelitessenklooster gevestigd was (in 1931 keerden zij in Oirschot terug en namen hun intrek in huis Blijendaal aan de Nieuwstraat 28). Volgens de registeromschrijving van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) gaf de gravin van Solms het huis ten geschenke aan de chirurgijn Arnold Fey uit erkentelijkheid voor een welgeslaagde operatie. Volgens J. Lijten is dit echter een hardnekkig misverstand, omdat Arnold Fey het zelf heeft laten bouwen. Deze nationaal vermaarde chirurg (in 1663 heer van Cranenburg, overleden in 1679, zie 27.9.3) liet echter volgens het RCE wellicht de huidige gevel zetten. In 1904 is het huis gekocht door de Franciscanessen van het klooster Nazareth die het inrichtte voor oude en zieke zusters.
 +
 +
[[Bestand:Hof_van_Solms.jpg]]
  
 
Afbeelding: Hof van Solms (oktober 2010)
 
Afbeelding: Hof van Solms (oktober 2010)

Huidige versie van 30 dec 2014 om 21:37

Hof van Solms Oirschot

Herenhuis (Hof van Solms) Rijksmonument. Nr. 31278 Een van de bekendste en meest genoemde huizen in Oirschot is het Hof van Solms (thans Sint Franciscushof), gebouwd maar nooit bewoond door de eveneens bekende Oirschotse chirurgijn Arnold Fey. Groot huis waar in de 17e eeuw, tot 1663, een Carmelitessenklooster gevestigd was (in 1931 keerden zij in Oirschot terug en namen hun intrek in huis Blijendaal aan de Nieuwstraat 28). Volgens de registeromschrijving van de Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) gaf de gravin van Solms het huis ten geschenke aan de chirurgijn Arnold Fey uit erkentelijkheid voor een welgeslaagde operatie. Volgens J. Lijten is dit echter een hardnekkig misverstand, omdat Arnold Fey het zelf heeft laten bouwen. Deze nationaal vermaarde chirurg (in 1663 heer van Cranenburg, overleden in 1679, zie 27.9.3) liet echter volgens het RCE wellicht de huidige gevel zetten. In 1904 is het huis gekocht door de Franciscanessen van het klooster Nazareth die het inrichtte voor oude en zieke zusters.

Hof van Solms.jpg

Afbeelding: Hof van Solms (oktober 2010)

Oorspronkelijk lag dit huis niet onmiddellijk aan de Koestraat maar iets teruggelegen achter het huidige Hof van Solms. Het moet een eigen ingang gehad hebben vanaf de Koestraat, die vermoedelijk lag, waar nu nog de zijinrit is van het Hof van Solms naast brouwerij de Kroon. Arnold Fey liet dit huis afbreken en bouwde een huis, dat aanvankelijk 'het niewt huys', of 'het huys aen de straet' genoemd werd en dat later de naam 'Hof van Solms' zou krijgen. Dit huis was vermoedelijk nog niet helemaal klaar, toen Fey in 1672 uit Oirschot vertrok, waar hij niet meer terug zou keren.

Het huis van Fey ging over op zijn zwager Johan van Wamel. Bij het oude huis van de familie Fey kocht Johan van Wamel nog het volgende: in 1682 het huis en de aanstede van Anthonis Jacobs van de Velde. Dit perceeltje was slechts 5 roeden groot en betaalde in de verponding 1 gulden. Het moet gestaan hebben tussen het nieuwe huis van Fey en de tegenwoordige brouwerij (zie artikel voetnoot voor plattegrond). Johan van Wamel liet het afbreken (archeologisch attentiegebied). Volgens de administratie van de goederen van Johan van Wamel was er sprake van twee huizen, Hof van Solms en huis Vredenborg. Lijten concludeert dat onder het bewind van predikant van de Burgh het oude huis van de familie Fey is afgebroken. Het Hof van Solms werd nu een riant complex met een tuin van ruim een hectare.

Johan Söhgen, de Franse kostschoolhouder, kocht in de 19e eeuw de volgende percelen: 1. het Hof van Solms, hof, boomgaard en visvijver 2. de akker achter de hof, groot 40 aren 3. de paarskerkhofakker met houtgewas groot

Op de kadastrale kaart van circa 1832 wordt perceel nr. 734 genoemd 'huis en tuin' terwijl op de kaart geen huis staat getekend. Dit perceel zal in 1832 siertuin geweest zijn samen met de laan die oostelijk, zuidelijk en westelijk om de vijver liep en tot dit perceel is gerekend. De vijver, perceel nr. 733, was enorm groot en lag voor een groot gedeelte achter het tegenwoordige brouwershuis. Terugkijkend op ons verhaal zullen we daar het paardskerkhofakker moeten zoeken.

Perceel nr. 736 zal de oorspronkelijke moestuin van het huis van Fey bevatten met de aangekochte moestuin van het Beelaertshofje en de moestuin van het huis op de hoek van de Heistraat. Perceel nr. 735 omvat het eigenlijke Hof van Solms (het gebouw) met het voorplein en het huis op de hoek van de Heistraat met het erf. Aan de westelijke vooruitspringende vleugel van het Hof was toen nog geen dwarsaanbouw in de richting van de brouwerij. De oostelijke vooruitspringende vleugel sloot vermoedelijk met zijn dwarsaanbouw aan bij het huis op de hoek van de Heistraat dat uit twee woningen bestond. De doorlopende lijnen doen veronderstellen, dat die twee woningen de doorsnede hebben gehad van de nu nog aanwezige kleine dwarsaanbouw.

Op het Hoofdgebouw staan rechthoekig twee vleugels (thans daarvan gescheiden en respectievelijk 14 en 18 genummerd). Het hoofdgebouw heeft een gepleisterde pilastergevel, waarvan de middenpartij een halsgevel vormt, bekroond door een fronton met vaasmotief. Interieur met balklagen en plafonds. De zijvleugel nr 18, met schilddak en lijstgevel met voluutvormige hoekoplossingen is, naar het uiterlijk doet vermoeden, ouder dan de zijvleugel nr 14, die 19e eeuws aandoet. Beide vleugels zijn geheel geel gesausd.


In 1903 kopen de Franciscanessen het Hof van burgemeester van Baar. Het krijgt zijn bestemming als ziekenhuis van de Congregatie. Nadat er een gedeelte bijgebouwd is en er ook een kapel is ingericht, betrekken enkele zusters het Hof, begeleid door de harmonie van Oirschot. Enkele decennia heeft het de naam "Franciscushof' gedragen. Later krijgt het zijn oorspronkelijke titel "Hof van Solms" terug.