Croylaan 4a, Aarle-Rixtel
Uit Erfgoedwiki
Croylaan 4a, Aarle-Rixtel
| Naam/Bekend als: | Croylaan 4a |
| Korte beschrijving: | Langgevelboerderij op landgoed Croy |
| Beschrijving omgeving: | Landgoed Croy is een landschappelijk fraai gebied rondom het 15e eeuwse kasteel Croy met een oppervlakte van circa 254 hectare. Er zijn nog diverse pachtboerderijen in de omgeving aanwezig. |
| Bouwjaar: | 17e / 18e eeuw |
| Architect: | Onbekend |
| Monumentstatus: | Gemeentelijk monument |
| Adres: | Croylaan 4a 5735 PC |
| Huidig gebruik: | Onbekend |
| Links: | www.kasteelcroy.nl www.landgoedcroy.nl |
| Lange beschrijving: | Ten westen van Aarle-Rixtel ligt aan de deels onverharde Croylaan een zeer lange, vervallen langgevelboerderij. Het pand ligt in een flauwe bocht, met de kopgevel van het woongedeelte naar de straat gericht. Het is toegankelijk via een pad dat vanaf de straat naar het voormalige bedrijfsgedeelte loopt. Rond het gebouw bevindt zich veel groen: gras, een moestuin en verschillende hoge bomen. Voor de westgevel ligt een waterput met een betonnen ring. Het betreft een boerderij met een zeer oude kern (zeventiende of achttiende eeuw). Het gebouw is opgetrokken als hallehuis (met de voordeur in de kopgevel) en later verbouwd tot langgevelboerderij. Op het kadastraal minuutplan van 1832 is op deze locatie al een lang gebouw te zien. De boerderij heeft echter pas later, rond 1900, zijn huidige lengte verkregen. Bij deze verbouwing is zowel de voor- als achterzijde verlengd. Het is erg ongebruikelijk om een dergelijke boerderij ook aan de voorzijde te verlengen. De eenlaags boerderij is opgetrokken rode bakstenen. In het metselwerk is nog zeer goed zichtbaar dat verschillende muurvlakken uit verschillende tijden stammen. Zo is het voormalige woongedeelte vrij strak gemetseld in kruisverband, terwijl de gevels van het stalgedeelte in wild verband zijn gemetseld. Ter hoogte van het stalgedeelte is het metselwerk weer strakker. De binnenmuur tussen de stal en de schuur is met leem besmeerd. Onderaan de buitengevels is een gepleisterde plint aangebracht. In de langsgevel aan de oostzijde is hierin decoratie aangebracht die in de omgeving rond 1900 veel voorkwam. Het gebouw wordt afgedekt door een lang zadeldak van rode pannen. De kapspanten en dakpannen zijn circa zestig jaar geleden vernieuwd. Oorspronkelijk had de boerderij een rieten kap. De spanten rusten echter wel op de oude gebinten. In het midden van het lange gebouw is het dak meer ingezakt; (ook) hieraan is te zien dat er aan de voor- en achterzijde een latere uitbreiding is geweest. Tussen het woongedeelte en het bedrijfsgedeelte bevindt zich op de nok een gemetselde schoorsteen. Aan de voorzijde is op het rechter dakvlak nog een schoorsteen gemetseld. Het houtwerk van de boerderij was donkergroen en wit geschilderd, echter het donkergroen is nu verkleurd naar lichtblauw.Het interieur bevat nog veel authentieke elementen. De boerderij is vijfendertig jaar geleden verlaten en sindsdien is er niet veel veranderd. Zo is er in het voorhuis nog een grote schouw, waarvoor men ooit deurtjes heeft aangebracht. In het stalgedeelte bevindt zich nog een complete grupstal met drinkbakken en afvoergeulen. De ankerbalkgebinten zijn genummerd met Romeinse cijfers (telmerken) en dateren vermoedelijk van rond 1800. Boven de stal bevindt zich een hooizolder. De langgevelboerderij is uitzonderlijk vanwege de lengte (die verkregen is door verbouwingen) en de ouderdom. De hoofdvorm is na de verbouwingen rond 1900 intact gebleven en in zowel het exterieur als het interieur zijn veel authentieke elementen aanwezig. Om die redenen is het gebouw inclusief het omringende erf van grote cultuurhistorische waarde. Ook is er, vanwege de lengte en vanwege de aanwezigheid van zeer oude gebinten en metselwerk, sprake van bouwhistorische waarde. |
