Kapel Hooidonk
Uit Erfgoedwiki
Kapel Hooidonk
| Naam/Bekend als: | Kapel Hooidonk |
| Korte beschrijving: | Herdenkingskapel in Wederopbouw architectuur |
| Beschrijving omgeving: | Nabij de Hooydonkse Watermolen |
| Bouwjaar: | 1953 |
| Architect: | Onbekend |
| Monumentstatus: | Gemeentelijk monument |
| Adres: | Hooidonk ong. 5674 PE |
| Huidig gebruik: | Kapel |
| Links: | wikipedia |
| Lange beschrijving: | De kapel en het omliggende park liggen ten westen van de weg Hooidonk, op flinke afstand van de rijbaan en toegankelijk via een onverhard pad. In 1146 werd op deze locatie de priorij Hooidonk gesticht als slotklooster voor adellijke dames, onder de hoede van het klooster Rolduc in Zuid-Limburg. In 1649 werd de priorij ontbonden. Het complex werd vervolgens beetje bij beetje afgebroken teneinde bouwmateriaal te verkopen en aan het einde van de achttiende eeuw was er weinig meer over van het klooster. In de nabijheid van de fundamenten van de oorspronkelijk stenen kloosterkapel, die in 1564 was afgebrand, werd in 1953 deze herdenkingskapel gebouwd naar ontwerp van H.W. Valk, in opdracht van pastoor F. Woestenburg. In het processiepark dat gelijktijdig rond de kapel werd aangelegd, bevinden zich veertien kruiswegstaties en een beeld van Maria met Kind, naar ontwerp van Piet Schoenmakers.Het gebouw is opgetrokken in bruinrode machinale baksteen met vlechtingen langs de dakranden en het zadeldak wordt afgedekt met rode Utrechtse pannen. Aan weerszijden heeft de kapel een zijbeuk onder een flauwere dakhelling. Een driezijdige apsis bevindt zich aan de achterzijde. Op de punt van de nok boven de apsis is een smeedijzeren kruis geplaatst. In het verlengde van de voorgevel, iets uitkragend gemetseld, staat op het dak een sobere bakstenen klokkenstoel met klokje. Op 4 september 1994 is ter gelegenheid van ‘750 jaar kapel Hooidonk’ links van het portaal een gedenksteen aangebracht, voorstellend het ‘Zegel van Hooidonk’. De voorzijde wordt gedomineerd door het opengewerkte ingangsportaal. In het midden van de voorgevel bevindt zich een opening onder een gemetselde korfboog met aan de bovenzijde een uitkragende koppenlaag. In de zijgevels van het ingangsportaal bevinden zich openingen onder een gemetselde rondboog met aan de bovenzijde een uitkragende koppenlaag. In de zijbeuken zijn drie openingen gevuld met glas-in-lood ramen onder een gemetselde rondboog, afgedekt met een uitkragende koppenlaag. In het interieur is naast de bakstenen van het exterieur ook een groter formaat baksteen gebruikt, typerend voor de jaren ’50. Via een gemetselde rondboog is de kapel toegankelijk. De apsis is afgesloten door een hoog smeedijzeren hek. Hierachter bevindt zich een klein natuurstenen altaar met tegen de achterwand kleine gepolychromeerde beelden van Maria en Johannes de Evangelist aan weerszijden van een gepolychromeerd kruisbeeld. De houten kapconstructie is geheel zichtbaar en de vloer is betegeld met rode plavuizen. De kruisweg bestaat uit op enige afstand van elkaar geplaatste sokkels met een klein kruis. Op de sokkels zijn gebeeldhouwde afbeeldingen van de kruisweg geplaatst. Deze zijn in 1961-1962 vervaardigd door Piet Schoenmakers. De figuren zijn vereenvoudigd en daarmee karakteristiek voor de Wederopbouwperiode.Het park kent een eenvoudige landschappelijke aanleg die bestaat uit een gazon met zandpaden omringd door een rijkdom aan struiken en bomen. Binnen het gazon zijn twee ‘eilanden’: de kapel en een met het Mariabeeld, een bankje, een rozenperk, berk en wat struiken.De kapel heeft cultuurhistorische waarde als verwijzing naar het godsdienstige katholieke leven vanaf de 13e eeuw in Nuenen en vanwege de bouw en de relatie met de voormalige kloosterkapel uit 1244. De kapel en het park hebben als complex een bijzondere cultuurhistorische waarde vanwege de relatie met de watermolen en de in de 13e eeuw gestichte priorij Hooidonk. De kapel heeft architectuurhistorische waarde vanwege de gaafheid van de hoofdvorm en de detailleringen, als voorbeeld van traditionele katholieke Wederopbouwarchitectuur en als voorbeeld uit het oeuvre van architect H.W. Valk. De kapel en het park hebben landschappelijke waarde vanwege de markante ligging en als onderdeel van het beschermde dorpsgezicht Hooidonk. De aanleg herinnert aan de geschiedenis van dit gebied en is tevens typerend voor de wijze waarop een herdenkingsoord werd ingericht. |
